«Τι είναι η αισιοδοξία; [...] Είναι αυτή η άρρωστη τάση να υποστηρίζεις
σθεναρά πως όλα πάνε κατ’ ευχήν όταν όλα πάνε κατά διαόλου».
«Στην Βεστφαλία, στον πύργο του βαρόνου Θούντερ-τεν-τρονκ, ζούσε ένα νεαρό αγόρι που η φύση το είχε προικίσει με τον πιο γλυκό χαρακτήρα. Στη φυσιογνωμία του έβλεπες να καθρεφτίζεται η ψυχοσύνθεσή του. Συνδύαζε μια αρκετή ορθή κρίση με ένα ιδιαίτερο απλοϊκό πνεύμα. Ήταν για τούτο, νομίζω, που τον φώναζαν Καντίντ…»
«Στην Βεστφαλία, στον πύργο του βαρόνου Θούντερ-τεν-τρονκ, ζούσε ένα νεαρό αγόρι που η φύση το είχε προικίσει με τον πιο γλυκό χαρακτήρα. Στη φυσιογνωμία του έβλεπες να καθρεφτίζεται η ψυχοσύνθεσή του. Συνδύαζε μια αρκετή ορθή κρίση με ένα ιδιαίτερο απλοϊκό πνεύμα. Ήταν για τούτο, νομίζω, που τον φώναζαν Καντίντ…»
-
"Όλοι οι φιλόσοφοι συμφωνούν πως τα
υψηλά αξιώματα έχουν αποδειχτεί πολύ επικίνδυνα για όσους τα κατέχουν",
πρόσθεσε ο Πανγκλός. "(...) Ξέρετε επίσης τι απέγιναν ο Κροίσος, ο
Αστυάγας, ο Δαρείος, ο Διονύσιος ο Συρακόσιος, ο Πύρρος, ο Περσέας, ο Αννίβας
(...) ο Εδουάρδος Β', ο Ερρίκος ΣΤ', ο Ριχάρδος Γ', η Μαρία Στιούαρτ, ο Κάρολος
Α' (...), έτσι δεν είναι;" - "Ξέρω επίσης πως πρέπει να
καλλιεργήσουμε τον κήπο μας". "Έχετε δίκιο", είπε ο Πανγκλός, "διότι
όταν ο άνθρωπος τοποθετήθηκε στον κήπο της Εδέμ, τοποθετήθηκε εκεί για να
λειτουργεί από μόνος του, για να δουλεύει, πράγμα που αποδεικνύει πως ο
άνθρωπος δεν πλάστηκε για να κάθεται". - "Ας αφήσουμε τα λόγια κι ας
στρωθούμε στη δουλειά", είπε ο Μαρτέν. "Είναι ο μόνος τρόπος να
κάνουμε τη ζωή ανεκτή".
(...) Ο Πανγκλός έλεγε μερικές φορές στον Καντίντ:
"Όλα τα γεγονότα αλληλοσυνδέονται στα πλαίσια του καλύτερου των κόσμων που
θα ήταν δυνατό να υπάρξει.
. - "Ωραία τα λέτε", του απάντησε ο Καντίντ,
"αλλά έχουμε δουλίτσα. Πρέπει να καλλιεργήσουμε τον κήπο μας".
Βολταίρος,Καντίντ ή Η Αισιοδοξία
Υ.Γ. Ο γνωστός για τον θεϊσμό του- Γερμανός
μαθηματικός και φιλόσοφος Γκότφριντ Βίλχελμ Λάιμπνιτς έλεγε ότι ο κόσμος μας
είναι ο καλύτερος δυνατός που θα μπορούσε να υπάρξει, με δεδομένη την παρουσία
του ανθρώπου σ' αυτόν. Ο Βολταίρος, λοιπόν, έγραψε το "Καντίντ", ως
απάντηση στον Λάιμπνιτς, με έναν πρωταγωνιστή που δεν χάνει την αισιοδοξία του
παρ' ότι δοκιμάζει όλες τις συμφορές που θα μπορούσαν να τον βρουν. Η ειρωνεία
του Βολταίρου είναι καυστική και απολαυστική: όλα τα κακά του κόσμου
συνεργάζονται για να κάνουν τον κόσμο μας τον καλύτερο δυνατό...
Εν κατακλείδι, το ταξίδι του Καντίντ και οι φρικαλεότητες
που βιώνουν ο ίδιος και οι σύντροφοί του κατά την προσπάθειά τους να γλυτώσουν
από τις εχθροπραξίες, μετουσιώνονται ουσιαστικά σ’ ένα πνευματικό ταξίδι, όπου
τίθενται τα βασικά ερωτήματα της ζωής και υπερτερεί η απελπισία της
αισιοδοξίας. Διότι, όπως απαντά και ο Καντίντ στο σχετικό ερώτημα για το «τι
είναι η αισιοδοξία», «είναι η μανία να υποστηρίζεις ότι όλα είναι
καλά, ενώ δεν είναι».
