Voltaire, Βολταίρος :Candide ou L' Optimisme Η αισιοδοξία τού Καντίντ

«Τι είναι η αισιοδοξία; [...] Είναι αυτή η άρρωστη τάση να υποστηρίζεις σθεναρά πως όλα πάνε κατ’ ευχήν όταν όλα πάνε κατά διαόλου».

 «Στην Βεστφαλία, στον πύργο του βαρόνου Θούντερ-τεν-τρονκ, ζούσε ένα νεαρό αγόρι που η φύση το είχε προικίσει με τον πιο γλυκό χαρακτήρα. Στη φυσιογνωμία του έβλεπες να καθρεφτίζεται η ψυχοσύνθεσή του. Συνδύαζε μια αρκετή ορθή κρίση με ένα ιδιαίτερο απλοϊκό πνεύμα. Ήταν για τούτο, νομίζω, που τον φώναζαν Καντίντ…»

-          "Όλοι οι φιλόσοφοι συμφωνούν πως τα υψηλά αξιώματα έχουν αποδειχτεί πολύ επικίνδυνα για όσους τα κατέχουν", πρόσθεσε ο Πανγκλός. "(...) Ξέρετε επίσης τι απέγιναν ο Κροίσος, ο Αστυάγας, ο Δαρείος, ο Διονύσιος ο Συρακόσιος, ο Πύρρος, ο Περσέας, ο Αννίβας (...) ο Εδουάρδος Β', ο Ερρίκος ΣΤ', ο Ριχάρδος Γ', η Μαρία Στιούαρτ, ο Κάρολος Α' (...), έτσι δεν είναι;" - "Ξέρω επίσης πως πρέπει να καλλιεργήσουμε τον κήπο μας". "Έχετε δίκιο", είπε ο Πανγκλός, "διότι όταν ο άνθρωπος τοποθετήθηκε στον κήπο της Εδέμ, τοποθετήθηκε εκεί για να λειτουργεί από μόνος του, για να δουλεύει, πράγμα που αποδεικνύει πως ο άνθρωπος δεν πλάστηκε για να κάθεται". - "Ας αφήσουμε τα λόγια κι ας στρωθούμε στη δουλειά", είπε ο Μαρτέν. "Είναι ο μόνος τρόπος να κάνουμε τη ζωή ανεκτή".

(...) Ο Πανγκλός έλεγε μερικές φορές στον Καντίντ: "Όλα τα γεγονότα αλληλοσυνδέονται στα πλαίσια του καλύτερου των κόσμων που θα ήταν δυνατό να υπάρξει.

. - "Ωραία τα λέτε", του απάντησε ο Καντίντ, "αλλά έχουμε δουλίτσα. Πρέπει να καλλιεργήσουμε τον κήπο μας".

Βολταίρος,Καντίντ ή Η Αισιοδοξία

Υ.Γ. Ο γνωστός για τον θεϊσμό του- Γερμανός μαθηματικός και φιλόσοφος Γκότφριντ Βίλχελμ Λάιμπνιτς έλεγε ότι ο κόσμος μας είναι ο καλύτερος δυνατός που θα μπορούσε να υπάρξει, με δεδομένη την παρουσία του ανθρώπου σ' αυτόν. Ο Βολταίρος, λοιπόν, έγραψε το "Καντίντ", ως απάντηση στον Λάιμπνιτς, με έναν πρωταγωνιστή που δεν χάνει την αισιοδοξία του παρ' ότι δοκιμάζει όλες τις συμφορές που θα μπορούσαν να τον βρουν. Η ειρωνεία του Βολταίρου είναι καυστική και απολαυστική: όλα τα κακά του κόσμου συνεργάζονται για να κάνουν τον κόσμο μας τον καλύτερο δυνατό...

Εν κατακλείδι, το ταξίδι του Καντίντ και οι φρικαλεότητες που βιώνουν ο ίδιος και οι σύντροφοί του κατά την προσπάθειά τους να γλυτώσουν από τις εχθροπραξίες, μετουσιώνονται ουσιαστικά σ’ ένα πνευματικό ταξίδι, όπου τίθενται τα βασικά ερωτήματα της ζωής και υπερτερεί η απελπισία της αισιοδοξίας. Διότι, όπως απαντά και ο Καντίντ στο σχετικό ερώτημα για το «τι είναι η αισιοδοξία», «είναι η μανία να υποστηρίζεις ότι όλα είναι καλά, ενώ δεν είναι».